Alcoa Fjarðaál telur að forsenda þess að treysta hag hluthafa og hagsmunaaðila liggi í góðum stjórnarháttum þar sem hlutverk og ábyrgð stjórnenda eru skýr. Fyrirtækið leggur áherslu á opið og virkt samtal við nærsamfélagið. Stjórnendur eiga í reglulegum samskiptum við hagsmunaaðila og funda með þeim um sameiginleg hagsmunamál. Alcoa Fjarðaál og Samfélagssjóður Alcoa (Alcoa Foundation) veita fé til mikilvægra málefna með áherslu á verkefni sem tengjast áhrifasvæði álversins. Alcoa Fjarðaál hefur vaktað samfélagsvísa frá því rekstur álversins hófst.
Alcoa Fjarðaál er stórt fyrirtæki í litlu samfélagi og því fylgir mikil ábyrgð. Fjarðaál hefur ávallt lagt mikið upp úr góðum samskiptum við fjölbreytta hópa hagsmunaaðila með reglulegum fundum og samstarfi.
Síðast var gerð viðhorfskönnun meðal helstu hagsmunaaðila Fjarðaáls árið 2019, það er, annarra en íbúa og starfsmanna. Í þessari könnun var fyrst og fremst horft til birgja, verktaka og annarra samstarfsaðila til að kanna viðhorf til fyrirtækisins og hvernig þeir meta árangur Fjarðaáls í samfélagsábyrgð. Til stóð að endurtaka þessa könnun árið 2021 en ákveðið að fresta henni til að samræma við vinnu móðurfélagsins hvað hagsmunaaðilakannanir varðar og er því stefnt að því að gera slíka könnun árið 2022.
Mikilvægt er að sátt ríki um starfsemi fyrirtækisins í nærsamfélaginu. Því skiptir sköpum að rækta það samband á markvissan hátt með samtali og samstarfi. Virkt samtal við samfélagið er ein af meginstoðum í samfélagsstefnu Alcoa Fjarðaáls og árlega er mæld ánægja íbúa á Austurlandi með fyrirtækið. Í könnun sem Gallup framkvæmdi haustið 2021 reyndust 78,5% svarenda jákvæðir eða frekar jákvæðir í garð Alcoa Fjarðaáls og var ánægjulegt að sjá hækkun í því viðhorfi milli ára um 2,5%. Markmiðið er að 75% íbúa eða fleiri séu jákvæðir í garð fyrirtækisins og það náðist árið 2021.
Íbúar á Austurlandi telja Alcoa Fjarðaál standa sig best þegar kemur að jafnréttismálum og heilsu- og öryggismálum. Fyrirtækið stendur sig síst í að vinna með hagsmunaaðilum og eiga í samskiptum við almenning. Þarna eru því tækifæri til úrbóta en þó ber að geta þess að í öllum spurningum voru vel yfir helmingur svarenda ánægðir með frammistöðu fyrirtækisins.
Líkt og minnst er á í kafla 8.1.2 er gerð árleg vinnustaðargreining hjá Fjarðaáli og þar var sama spurning, um samfélagsábyrgð, lögð fyrir starfsfólk. Á mynd 17 má sjá mat starfsfólks á því hvernig fyrirtækið stendur sig í samfélagsábyrgðarmálum. Líkt og hjá almenningi og nánum ytri hagsmunaaðilum þykir starfsfólkinu Alcoa Fjarðaál standa sig best þegar kemur að jafnréttismálum sem og heilsu- og öryggismálum. Lægstu einkunn árið 2021, líkt og árið á undan, hlaut liðurinn varðandi það hvort fyrirtækið hvetji starfsfólk til þátttöku í samfélaginu og þarf það ekki að koma á óvart þar sem enginn sjálfboðaliðaverkefni líkt og hefð er fyrir voru haldin á vegum fyrirtækisins árið 2021 vegna COVID-19.
Árið 2021 vörðu Alcoa Fjarðaál og Samfélagssjóður Alcoa (Alcoa Foundation) samtals tæpum 64 milljónum króna í styrki til hinna ýmsu samfélagsverkefna, fyrst og fremst á Austurlandi. Nokkuð var dregið úr samfélagsstyrkum frá Alcoa Fjarðaáli árið 2021 vegna erfiðs rekstrarástands árin á undan og reiknað var með svipaðri stöðu 2021. Hún breyttist síðan með hækkandi álverði og gefur því fyrirheit um að hægt verði að auka aftur við samfélagsstyrki. Frá árinu 2003 hefur fyrirtækið varið samtals um tveimur milljörðum króna til samfélagsstyrkja af margvíslegu tagi. Ekki er veittur stuðningur til einstaklinga, stjórnmálasamtaka, trúfélaga eða til almenns reksturs félaga. Í töflu 11 má sjá skiptingu styrkja í þeim flokkum sem Alcoa Fjarðaál veitir styrki í.
Að samfélagsábyrgð verið sett inn í kennsluskrá Stóriðjuskólans. Markmiðið er að efla þekkingu starfsmanna á samfélagsábyrgð og vekja áhuga þeirra á að vinna verkefni því tengdu í náminu.
Ekki lokið en verður klárað sem markmið undir mannauði á næsta ári.
Að lágmarki 75% íbúa á Mið-Austurlandi séu jákvæðir gagnvart Alcoa Fjarðaáli og að starfsánægja hjá Fjarðaáli haldist að lágmarki 4,22.
Markmiði náð að hálfu leyti. Ánægja íbúa er yfir 75% en starfsánægja lækkaði milli ára og náði ekki markmiðinu.
Opin ráðstefna um jafnrétti og vinnustaðamenningu verður haldin á Austurlandi.
Staðið, sjá Samfélagsviðburðir og sjálfboðavinna.
Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna sem falla að starfsemi Fjarðaáls verði samþætt inn í samfélagsstefnu fyrirtækisins og kynnt helstu hagsmunaaðilum.
Staðið, Fjarðaál innleiddi samfélagsmarkmiðin í samfélagsskýrslu sinni í fyrra og uppfærði stefnuna í samfélagsmálum út frá því.
Haldinn verður fundur um loftslagsmál fyrir sveitastjórnarfólk á Austurlandi.
Staðið, sjá Hagsmunaaðilar
Bæta við spurningu varðandi samfélagsábyrgð Fjarðaáls í árlegri skoðanakönnun fyrir almenning.
Staðið, sjá Hagsmunaaðilar
Halda opinn íbúafund árið 2020 til að efla samskiptin við íbúa á svæðinu.
Markmið stóðst ekki, frestað vegna COVID-19.
Hefja samstarf við fræðslufulltrúa nærliggjandi sveitarfélaga um verkefni sem stuðlar að bættri sjálfsmynd unglinga.
Stóðst. Efnt til verkefnis í samstarfi við fræðslufulltrúa Fjarðabyggðar og Múlaþings fyrir tilstuðlan styrks frá Samfélagssjóði Alcoa (Alcoa Foundation).
Efla stuðning við Austurbrú um uppbyggingu Háskólaseturs á Austurlandi.
Stóðst. Fjarðaál á fulltrúa í undirbúningshópi um uppbyggingu Háskólaseturs og unnið er í því að færa styrk sem fyrst fór til Háskólans á Akureyri yfir til Austurbrúar.
Efla tengsl við íbúa á svæðinu með opnum íbúafundi
Stóðst ekki þar sem ekki var unnt að halda opinn fund vegna COVID-19.
Halda fund með sveitastjórnarfólki á Austurlandi
Stóðst ekki þar sem ekki var unnt að halda slíkan fund vegna COVID-19.
Styðja við stofnun náttúruskóla fyrir börn á Austurlandi
Stóðst ekki þar sem verkefni reyndist ekki styrkhæft samkvæmt reglum Alcoa Foundation. Í staðinn voru veittir auknir fjármunir til Austurbrúar til að styðja við uppbyggingu háskólanáms á Austurlandi.
Samfélagskaflann má finna á bls. 39 – 48.
